Sinds 25 eeuwen is het de slagader van de Chinese economie: het Grote Kanaal. Tweeëneenhalfduizend jaar lang is het in alle eenvoud in gebruik waar het voor is bedoeld: handel door transport via binnenvaartschepen. Toch is het Kanaal gek genoeg vrij onbekend. Misschien wel omdat het gewoon elke dag bevaren wordt, en dus nooit de tijd heeft gekregen om uit te groeien tot cultuurhistorisch fenomeen…
In 2011, onderweg van Beijing naar Shanghai, fietste ik al stukken langs het Grote Kanaal. Ik vind het machtig mooi, zo’n groot water met al die fotogenieke bedrijvigheid.
Kanaalfeiten
- Het Grote Kanaal in China is 1.776 kilometer lang, en daarmee het grootste kanaal ter wereld.
- Dat dit kanaal zo lang kan zijn, komt omdat het in het grootste vruchtbare gebied ter wereld ligt: het deltagebied van de Gele Rivier en de Jiangtsekiang. Deze rivieren ontspringen in de Himalaya, het ‘dak van de wereld’ met de hoogste bergen. Het is niet moeilijk om te bedenken dat het grote deltagebied van Oost-China gevormd kon worden omdat de rivieren miljoenen jaren lang enorme hoeveelheden sediment meenamen uit de Himalaya.
Na de laatste ijstijd, 12.000 jaar geleden, ontwikkelden mensen in verschillende gebieden op aarde de landbouw. Eén van die plekken was dit immense deltagebied van de Gele Rivier en de Jiangtsekiang.- Landbouw en delfstoffenwinning leidden tot handel. Handel vraagt om vervoermiddelen en infrastructuur.
- 2.500 jaar geleden kreeg iemand kennelijk het visionaire idee dat er een kanaal moest komen. Men heeft er, met lange tussenpozen, ruim duizend jaar over gedaan om de totale klus te klaren, van 500 BC tot 600 AD.
- Om het kanaal te graven is ruwweg 2 miljard kubieke meter grond verplaatst, honderd keer zoveel als ons prestigieuze kustverdedigingswerk De Zandmotor.
- Graven ging met de schep. ‘Gewoon’ door zwoegende mannen. Miljoenen, miljoenen mannen. Ik betwijfel of die mannen een cao en vakantiedagen hadden.
- Het kanaal maakte op grote schaal handel mogelijk tussen de steden in het deltagebied. Het Grote Kanaal was daarmee een enorme boost in de economische ontwikkeling van China.
- Opmerkelijk is de parallel met Europa. In dezelfde periode waarin China zijn kanaal maakte en daarmee grote ontwikkeling teweegbracht, werden ‘bij ons’ de Romeinen machtig en rijk door hun handelsscheepvaart op de Middellandse Zee.
- Handel op ‘de grote vaart’ werd overigens pas veel later mogelijk. Het bevaren van de grote wereldzeeën vereist navigatie-instrumenten die pas tegen het jaar 1400 in zowel Europa als in China tot ontwikkeling kwamen.
- Je kunt iets meer lezen over het Kanaal op Wikipedia-NL, en nog heel wat meer op Wikipedia-Engels. Staat ook een mooi landkaartje van het kanaal bij.
